Wat moeten we nou met de wet van Mozes?

 

.
Moeten we ons aan de wet houden of niet? Misschien gedeeltelijk?
Moeten de bekeerde Joden zich meer aan de wet houden dan wij?

Misschien denk je: saai onderwerp.

Maar de eerste belangrijke vergadering van de kerk in Jeruzalem ging hierover en was beslist niet saai, maar heftig en het probleem werd met die vergadering niet helemaal uitgewerkt. Vandaar dat apostelen er nog veel over schreven daarna.

En vandaag is die spanning er nog steeds tussen wetten en genade en vrijheid.
En naarmater er meer Joden tot bekering gaan komen, zal dat ook meer gaan spelen.

Er zijn mensen die zich graag laten leiden door allerlei regels en tradities, maar anderen juist helemaal niet.
En zo zijn er Joden die tot bekering komen waarvan de een zich zo veel mogelijk aan de tradities en feesten en allerlei wetten houdt, terwijl de ander zich nergens aan houdt.
En daartussenin natuurlijk allerlei gradaties.
Het ligt ook gewoon aan je karakter.

Het is wel te begrijpen dat christelijke Joden zich aan de sabbat en de feesten willen houden om als volk verbonden te blijven.

En wat kerkengenootschappen betreft, zijn er die de nadruk leggen op wetten en regels en tradities en andere niet of nauwelijks.

En je ziet vaker een vermenging van het Oude en het Nieuwe Verbond. Bijvoorbeeld uiterlijk gezien bij de katholieke en orthodoxe kerken.
Zo hebben zij een tabernakel, een altijd brandend olielampje en een apart priesterschap met hun klederdracht en de neiging om steeds tempels te bouwen.
Maar nieuwe wijn hoort in nieuwe zakken, zegt Jezus.

Maar wat moeten we nou met de wet?

Er zijn kerken die de 10 geboden iedere zondag voorlezen.
Maar grappig genoeg volgen ze van de eerste vier geboden er al twee niet, zoals de sabbat houden en geen afbeeldingen maken (zoals tekeningen in de kinderbijbels). Maar dat besef is er waarschijnlijk niet.

 

De wet van de liefde

Ik heb vaker gedacht: als je je aan Jezus’ gebod houdt, namelijk God liefhebben boven alles en de naaste als jezelf, dan hoef je de hele 10 geboden niet eens te kennen.

Als je van harte van je vrouw houdt, dan vermoord je haar niet, steel je niet van haar, lieg je niet tegen of over haar, pleeg je geen overspel, enz.

Zo zegt Paulus dat in feite ook in Romeinen: Liefde doet de naaste geen kwaad, dus de wet vindt zijn vervulling in de liefde.
En dat lees je ook in Romeinen 2:14
Wanneer namelijk mensen uit de heidenen die de wet niet hebben, de wet van nature naleven, dan zijn ze zichzelf tot wet, ook al hebben ze hem niet.

Dat principe zie je ook als Jezus bij het laatste oordeel de geiten (bokken) en de schapen scheidt op grond van hun daden, namelijk of ze barmhartig zijn geweest tegenover de zieke, de gevangene, de naakte, de hongerige, enz.
Wie geconfronteerd is geweest met het Evangelie, wordt op de eerste plaats geoordeeld op grond van geloof of ongeloof zoals Jezus en de apostelen uitdrukkelijk predikten. Maar deze volkeren worden dus geoordeeld op grond van hun barmhartigheid of onbarmhartigheid.
Dus liefde, barmhartigheid is de vervulling van de wet.
Dat is het nieuwe gebod waar Jezus over sprak.

Jezus is niet gekomen om de Thora af te schaffen, geen jota ervan. Klopt.
Maar in feite is de wet van Mozes voor het onbekeerde Joodse volk bedoeld.
En die wet blijft inderdaad staan tot het einde.

Maar dat wil niet zeggen dat de Thora dan voor ons nutteloos is; er zijn allerlei boodschappen en wijsheden in te vinden. Vele zelfs.

 

Voor wie is de wet?

Eigenlijk is de wet er voor de overtreders.
Een hond die zijn neigingen niet in toom houdt, moet je aan de lijn houden.
Een volkomen vriendelijke en gehoorzame hond kun je los laten lopen.
En als wij helemaal verbonden zijn met Jezus, dan kan God ons ook los laten lopen, dan hebben we de volle vrijheid.

Maar als we zelfzuchtig worden, dan krijgen we weer de riem om en worden we strak gehouden. Dan vallen we dus weer onder de wet en worden ook onder die wet getuchtigd – getraind zeg maar.

Zoals Paulus ook zegt (in 1 Timotheüs 1:9): de wet is er voor de criminelen:
We weten ook dat de wet er niet is voor de rechtvaardige, maar voor wie zich aan wet of gezag niet stoort, voor goddelozen en zondaars, die alles wat heilig is verachten en ontwijden, enz.

Wij zijn rechtvaardigen, gerechtvaardigd door het geloof.
Voor die tijd werden de Joden gerechtvaardigd door het houden van de geboden.

Dat doet me denken aan de zondeval.
Eva en Adam hielden zich niet aan Gods gebod.
Maar eigenlijk was de eerste zonde ongeloof: de slang kreeg Eva aan het twijfelen over God.
Als je kind je niet gehoorzaamt, dan is dat niet leuk, maar als je kind je ronduit niet gelooft, dat is erger.

Dus de wet wijst de mens op hun ongehoorzaamheid en het Evangelie wijst de weg terug naar geloof.

Paulus zegt een heleboel over de wet, vooral in de brieven aan de Romeinen en aan de Galaten. Hij legt uit dat als je in Gods ogen rechtvaardig wil worden door je aan alle wetten en regels te houden, dan schuif je de genade en het kruis van Jezus opzij.
En als je naar de wet leeft, dan ben je vooral bezig met de boom van kennis van goed en kwaad in plaats van met de Boom van het Leven.

Het is net als een huwelijk

Als je je relatie serieus neemt, kun je allerlei regeltjes erover bestuderen, zoals: ga niet iedere avond naar de kroeg.
En je kunt door psychologie-van-de-vrouw-boeken heen worstelen.

Maar als je van haar houdt, blijf je automatisch vaak thuis bij haar. En als je met haar omgaat en met haar praat (luistert) leer je meer dan door het lezen van allerlei studieboeken.

 

Dus de wet geldt niet voor ons?

Ik zou zeggen, nee, want we zijn geen Joden, maar ook tegen de bekeerde Jood zegt Paulus in Romeinen 7:6
Maar nu zijn we ontslagen van de wet, waaraan we geketend waren; we zijn dood voor de wet, zodat we niet meer de oude orde van de wet dienen, maar de nieuwe orde van de Geest.

Als je dood bent, hoef je zelfs in Nederland geen belasting meer te betalen.
Je hoeft je aan geen enkele regel meer te houden.
Je bent helemaal vrij van alle wetten.
Dus door onze wedergeboorte zijn we niet meer onderworpen aan de wet van ons ‘oude land’.
Dan ben je de grens overgestoken naar een nieuw koninkrijk waar niet de Wet regeert maar de genade en de waarheid.

De satan beseft dit maar al te goed en zal alles in het werk stellen om je bijvoorbeeld van de doop af te houden, want hij raakt je dan kwijt.
Maar je vlees raakt zijn troon ook kwijt.
En de wet raakt zijn heerschappij over jou kwijt.
Je begint dan een nieuw leven uit de heilige Geest.

Over de wet zegt Paulus dat dat een oude orde is en in de brief aan de Hebreeën 8:13 staat:
Op het moment dat Hij spreekt over een nieuw verbond heeft Hij het eerste al als verouderd bestempeld. En wat veroudert en verjaart, is de verdwijning nabij.

En in feite was het einde van het oude verbond ook noodzakelijk om de christenen uit de Joden en uit de heidenen tot één volk te kunnen maken:
Hij heeft met zijn dood Joden en niet-Joden verenigd, de muur van vijandschap, die hen scheidde, afgebroken en de wet met zijn geboden en voorschriften buiten werking gesteld, om uit die twee in zichzelf één nieuwe mens te scheppen (Efeziërs 2:14-15).

Verder zegt Hebreeën 10:1
De wet is een voorafschaduwing van alles dat nog komen moest.

De wet met al zijn regels, ceremonieën, offers en feesten is een schaduw van Jezus.
Schaduwen zijn reuze-interessant en leerzaam, maar zou Jezus zelf kennen door met Hem om te gaan dat alles niet ver overstijgen?

Dus de christenen uit de Joden en uit de heidenen mogen de wet langzamerhand gaan vergeten. Er is daarbij geen verschil tussen Jood en heiden.
Mensen die zichzelf onder regels plaatsen, leven in feite uit het vlees, vertrouwen op zelfrechtvaardiging en missen de boot.

Als Paulus het heeft over het feit dat wij gerechtvaardigd worden door het geloof, zegt hij:
En er is geen onderscheid tussen Joden en heidenen, want ze hebben allen dezelfde Heer (Romeinen 10:12a).
Dus de Joden hoeven zich ook helemaal niet meer te houden aan de feesten, de sabbat, of wat dan ook.

Jammer genoeg lukt de geestelijke geboorte niet altijd goed of gaat traag.
In de geestelijke wereld kan dat.
De helft is geboren en de rest van de embryo blijft nog in het oude hangen.
Als we onze zekerheid zoeken in het houden van regels en wetten, dan zijn we los van Christus, zegt Paulus. Als je enige regels van de wet wilt houden, dan moet je ze ook allemaal houden en je ook maar laten besnijden, zegt hij.

De eerste christenen hadden dus ook al flinke discussies over de wet, dat kom je in Handelingen 15 tegen tijdens hun eerste ‘concilie’ waar Petrus in vers 8-11 zei:
God, die de harten doorgrondt, heeft zich duidelijk voor de heidenen uitgesproken door hun de heilige Geest te schenken, zoals Hij die ook aan ons geschonken heeft. Hij heeft geen enkel onderscheid gemaakt tussen ons en hen, want Hij heeft hun hart door het geloof gereinigd. Waarom wilt u God dan trotseren door op de schouders van deze leerlingen een juk te leggen dat onze voorouders noch wijzelf konden dragen? Nee, we geloven dat we door de genade van de Heer Jezus gered worden, op dezelfde wijze als zij.’

Het interessante is dat Petrus hier de heidenen als voorbeeld stelt en niet omgekeerd. De heidenen snappen het Nieuwe Verbond sneller dan de Joden, die de neiging hebben zich nog aan de Wet vast te klampen.

Jakobus zegt verder in vers 19-20:
Daarom ben ik van mening dat we de mensen uit de heidense volken die zich tot God bekeren geen al te zware lasten moeten opleggen, maar dat we hun moeten schrijven dat ze zich dienen te onthouden van wat door de afgodendienst bezoedeld is, van ontucht, van vlees waar nog bloed in zit en van het bloed zelf.

En dan dacht ik, en moord en zo dan?
Maar het gaat hier om de afgodendiensten met hun vleeshandel en tempelhoertjes.

 

Hier en nu

Er zijn kerken die zeggen dat je lid moet zijn om erbij te horen en/of dat je een tiende van al je inkomsten aan de kerk moet geven (anders krijg je bijvoorbeeld geen pastorale zorg).
Of dat je alleen mag laten dopen als je niet meer rookt.
Dat je als vrouw niet in een spijkerbroek naar de kerk mag.
Dat je op zondag niet mag werken.
Nou ja, je kunt er zelf vast een heleboel bedenken.

En/of je kunt jezelf ook allerlei regels en wetten opleggen en je tegenover God alleen maar goed voelen als je die opvolgt.

Mensen die zichzelf onder de wet stellen zijn vaak ook veroordelend naar anderen toe. Maar ook naar zichzelf toe. Misschien kun je zo onderscheid maken tussen zelfdiscipline en wetticisme:
Als je jezelf er een goed christen door gaat voelen en veroordelend wordt naar anderen toe, dan is het wetticisme. Maar met zelfdiscipline is dus niets mis mee.

Er is niets waar Paulus zo boos van werd als van wetticisme – lees de brief aan de Galaten maar – veel bozer dan van de zonden van de Korintiërs.
En Jezus werd nooit fel tegen prostituees en tollenaars, maar wel uitermate fel tegen de wettische en schijnheilige farizeeërs.
Dus laten we er goed over waken niet in die val te lopen.

En ondertussen moeten we broeders en zusters die bijvoorbeeld graag feesten en spijswetten onderhouden accepteren, want ze doen het uit liefde voor God.

Kortom, allemaal genadig en liefdevol met elkaar omgaan en elkaar zo vrij mogelijk laten.

Je mag elkaar op Jezus’ geboden wijzen, maar misschien is het wijzen op Jezus’ genade vaak harder nodig.

En door elkaar zo lief te hebben vervullen we samen de wet.