Vrijheid
Vrijheid is niet iets dat we direct met geloof associëren. Veel mensen hebben de kerk en het geloof juist verlaten om vrij te kunnen zijn. Ik ook vroeger. De kerk legt allerlei geboden en regels op en legde er zeker vroeger veel nadruk op. Sommige van die geboden en regels zijn nuttig, maar vele ook niet.
Jezus zegt: U zult de waarheid kennen, en de waarheid zal u vrij maken en Wanneer de Zoon u vrij zal maken, zult u werkelijk vrij zijn. En de apostel Paulus zegt in een van zijn brieven: Broeders en zusters, u bent geroepen om vrij te zijn en Waar de Geest van de Heer is, daar is vrijheid. En zulk soort teksten staan er nog meer.
Dat klinkt fantastisch, dat is echt evangelie, dat is echt blij nieuws.
Twee soorten vrijheden
Wij denken het eerst bij vrijheid aan lekker doen waar we allemaal zin in hebben. Maar als we daar te ver in gaan, komen we in conflict met de vrijheid van anderen. Dus op die manier kunnen we niet absoluut vrij zijn. Bijvoorbeeld: je hebt zin om knalharde muziek op te zetten terwijl je gras maait buiten, maar de buurvrouw heeft gauw last van migraine en houdt trouwens meer van Mozart.
En veel dingen die lekker zijn, werken verslavend als je er wat te veel van neemt: seks, alcohol, snoep, gokken, games, enz. Dus dat lijkt vrijheid maar eindigt met gebondenheid en een boel ellende.
En roddelen, pesten, overspel, stelen kan ook lekker zijn, maar daar doe je de ander (veel) pijn mee.
Dus deze vrijheid van lekker doen waar je zin in hebt is niet de echte vrijheid, dat is in feite een verslaving aan je eigen ego, verslaving aan eigen bevrediging. Maar wat is echte vrijheid dan wel?
Echt vrij
God heeft ons gemaakt, ieder met zijn eigen kleurtje, iedereen is anders en God is blij als wij onszelf zijn, als wij echt zijn, als wij ons ontplooien. Maar hoe graag pakken anderen ons die vrijheid af, maar hoe graag pakken wij onszelf ook die vrijheid af! En dat om ‘erbij te horen’, uit een gebrek aan moed of omdat die vrijheid ons door bijvoorbeeld de opvoeding afgepakt is of zelfs door de kerk.
God heeft ons een vrije wil gegeven en ruimte om het leven in te richten zoals wij willen. Opvallend vind ik dat als je in de Bijbel leest over het paradijs, dat je dan ziet dat God ’s avonds langs kwam, op bezoek. Overdag liet Hij de mens zijn gang gaan, zichzelf ontwikkelen, alles ontdekken. God gaf hen de ruimte. God heeft een grote eerbied voor onze vrijheid. Hij gaat er zelfs heel ver in: Hij laat de mens zelfs het slechte doen als hij dat wil. Zelfs de satan heeft Hij niet vernietigd en in eerste instantie zelfs de hemel niet uitgegooid. Satan kon zelfs nog “op audiëntie” komen, zoals we in het verhaal van Job lezen en Hij wordt beleefd behandeld. Maar deze zachtmoedigheid is geen teken dat God uiteindelijk niet zal ingrijpen en oordelen.
In de Bijbel staan veel geboden – er staan er in het Nieuwe Testament zelfs meer dan in het Oude Testament. Hoe kan dat nou, hoe zit dat nou? Maar al die instructies zijn in feite een soort handleiding voor het leven, geschreven door de ‘uitvinder’ van het leven. En veel geboden en regels zijn aanwijzingen hoe wij vrij kunnen blijven, gevaar kunnen ontlopen, tot volle ontplooiing kunnen komen, Hem en anderen kunnen liefhebben en zelf al die liefde en zegen kunnen ontvangen.
God houdt van de mens en wil zijn geluk, vandaar al deze richtlijnen. Dat doen wij toch ook met onze kinderen? “Links en rechts kijken voordat je oversteekt!” “Eet niet te veel snoepjes, straks heb je buikpijn”. “Loop je broertje niet steeds te pesten”. “Ga buiten spelen in plaats van de hele dag games te spelen en tv te kijken”. Als kinderen daar niet aan gehoorzamen, dan wacht ze vroeg of laat ellende. Maar als wij niet naar God luisteren ook. Waarom Hem niet vertrouwen, Hij die ons gemaakt heeft en ons precies kent en het goede met ons voorheeft? Een hond die goed naar zijn baasje luistert mag los met hem meelopen, maar een ongehoorzame, eigenwijze hond voelt steeds de riem om zijn nek trekken, dus gehoorzaamheid maakt ook vrij, hoe gek dat ook klinkt.
Liefde bevrijdt
Broeders en zusters, u bent geroepen om vrij te zijn. Misbruik die vrijheid niet om uw eigen verlangens te bevredigen, maar dien elkaar in liefde.
Van liefhebben en dienen word je blij. Iemand die uit liefde leeft is altijd vrij. Alleen is het wel een pijnlijk proces om liefde in je te laten groeien, het kost wat van jezelf. Eigenlijk kun je dat vergelijken met een saai uitziend zaadje dat aan zichzelf sterft en openbreekt, dat doet zeer, maar wat tevoorschijn komt is geweldig! Wat heb je liever in je tuin, een zaadje op een steen onder een glazen stolp of een kersenboom? Liefde brengt jezelf en de ander tot zijn recht.
Vergeving bevrijdt
Iemand die een ander niet vergeeft, bitter is, haat, roddelt, is niet vrij maar gebonden aan de persoon die hij niet mag. Behalve dat het de eigen ziel gevangen houdt, heeft het ook een slechte uitwerking op de gezondheid. Jezus zegt dat we onze vijand moeten liefhebben en onszelf niet moeten wreken. Dat is geen doetjesgedrag, daar heb je zelfs heldenmoed voor nodig en hulp van God om het echt te kunnen.
Het schijnt trouwens dat 80% van de problemen waar mensen mee naar psychiaters komen met schuld te maken heeft. De mens gaat bewust of onbewust gebukt onder schuld. Vergeving van Jezus aannemen en door Hem in relatie met God komen en je helemaal overgeven is de grootste bevrijding die bestaat!
Waarheid bevrijdt
Jezus zegt: Wanneer u in mijn woord blijft, bent u werkelijk mijn leerlingen. U zult de waarheid kennen, en de waarheid zal u vrij maken. Daar kun je natuurlijk heel uitgebreid en diep op ingaan. Maar om een voorbeeldje te geven, Jezus zegt: Geven maakt gelukkiger dan ontvangen. Dat is een waarheid die je ontdekt als het doet, dat is een waarheid die bevrijdt van hebzucht, van de macht van het geld en van egoïsme. En Hij zegt ook nog: Geef, dan zal je gegeven worden; een goede, stevig aangedrukte, goed geschudde en overvolle maat zal je worden toebedeeld, dus je hoeft dan niet bang zijn tekort te komen. En als je zoveel terugkrijgt kun je nog meer geven…
Satan zei in het paradijs tegen Eva: Is het waar dat God gezegd heeft dat jullie van geen enkele boom in de tuin mogen eten? Maar God had dat helemaal niet gezegd. Ze mochten op deze ene na van duizenden bomen eten! De satan wil ons doen geloven dat we niks van God mogen, dat God niet echt van ons houdt zoals we zijn, en zo blaast hij vele leugens in onze gedachten. Maar de waarheid die je in Gods Woord kunt vinden maakt je daarvan vrij, doet je beseffen dat God veel van je houdt. Hij kan gewoon niet anders. Hij is Liefde.
Laat je geen onnodige regels opleggen, laat niet over je heersen
Die goddelijke vrijheid houdt ook in dat je je niet allerlei onnodige regels laat opleggen, zoals Paulus ook zegt: Laat niemand u iets voorschrijven op het gebied van eten en drinken of het vieren van feestdagen, nieuwe maan en sabbat…. Laat u niet veroordelen door mensen….
Laat je niet wijsmaken dat je Gods liefde moet verdienen, dat je jezelf moet rechtvaardigen, dat God alleen of meer van je houdt als je volmaakt bent, als je veel offers brengt, enzovoorts. Hierin gaan veel kerken min of meer de mist in. Ze kunnen heel streng zijn over de zondagsrust of juist zeggen dat je de sabbat (zaterdag) moet houden en er allerlei regels aan vastplakken. Ze zouden je kunnen vertellen dat je niet naar de bioscoop mag of geen kerst moet vieren, je je niet mag opmaken, en ga zo maar door.
Jezus ging in zijn tijd behoorlijk tekeer tegen de Farizeeën die de mensen allerlei regels oplegden (zonder ze zelf uit te voeren trouwens) en zo het volk manipuleerden en onder druk zetten. Paulus zei daarover: Christus heeft ons bevrijd opdat wij in vrijheid zouden leven; houd dus stand en laat u niet opnieuw een slavenjuk opleggen.
Dit sluipt iedere keer weer de kerk binnen, ook ons persoonlijk leven, en kan in extreme gevallen ook tot sektevorming leiden. Met regeltjes krijgen we een bepaald veilig gevoel, maar ook het gevoel dat we onszelf rechtvaardig kunnen maken. Alles begint om regeltjes en geboden te draaien en we beginnen die ook op te dringen aan anderen. Paulus ging net zoals Jezus fel tegen deze mentaliteit in. Hij bestreed het zelfs feller dan wat dan ook. Want ‘wetten’ nemen dan de plaats in van de liefde en de persoonlijke relatie met God. Een hele vrome soort afgoderij dus.
Waar de Geest van de Heer is, daar is vrijheid, zegt de apostel Paulus die vele kerken gesticht heeft. Als mensen in een kerk zuur zitten te kijken, elkaar allerlei regels opleggen, veel op uiterlijke dingen letten, dan mag je je terecht afvragen of de Geest van God daar wel is.
Waar Gods Geest is, daar komt op de eerste plaats liefde, vrede en blijdschap, zegt de Bijbel. Dus als we dat missen, ook in ons persoonlijk leven, dan hebben we nog een stapje te zetten richting Jezus. En dan komt de vrijheid ‘vanzelf’, het blijft natuurlijk wel een strijd om in die vrijheid te blijven.